zonsondergang versus diafragma

[lieven lens]

Na een paar keer een zonsondergang te hebben gefotografeerd waarop de zon te zien was als een ruit daarna als een ei en met een beetje geluk had ik dan eens de zon mooi rond kunnen vastleggen

ik had mij al eens zitten afvragen hoe dat eigenlijk zou kunnen komen, ik had een vermoeden dat het iets zou zijn met het instellen van het diafragma ( daar ik steeds alles manueel instel )

ik heb deze avond eens zitten experimenteren met de zonsondergang en met verschillende diafragmas + polarisatiefilter en.... BINGO !!!

op onderstaand beeld zijn verschillende voorbeelden terug te vinden van verschillende instellingen ( aan de beelden is niks gephotoshopt )



( sluitertijd hangt af van diafragma, iso 160, witbalang op zonnig, en een multi lichtmeting )

afbeelding 1 : diafragma op 2.8 met een polarisatiefilter
afbeelding 2 : diafragma op 11 met polarisatiefilter
afbeelding 3 : Diafragma op 2.8 zonder polarisatiefilter

Dat zijn mijn bevindingen met een Fuji 602z,
dus schiet mij niet dood indien het met een ander toestel anders mocht zijn he !!!

ik hoop dat er iemand iets van mijn bevinding kan gebruiken bij het fotograferen van een zonsondergang

[Joost]

Je kijkt hier naar de vorm van de opening zoals die door de diafragmalamellen worden gemaakt. Je ziet diezelfde vormen ook terug in je lensflare bijvoorbeeld. Dus inderdaad, een ander toestel en zelfs een ander objectief levert je al een andere vorm op. In het algemeen geldt: hoe meer lamellen, hoe ronder het uiteindelijke beeld.

Nu ken ik de fuji niet goed genoeg en weet derhalve niet hoe de sluiter van dat ding in elkaar zit. Verder heb je ook geen informatie gegeven over de bijbehorende sluitertijd. Beide zaken zouden namelijk de oorzaak kunnen zijn van die ei-vorming. Maar er zijn vast nog heel wat mogelijkheden te bedenken die een meer direct verband leggen met het gebruik van het pola filter.

[MOSfet]

Wat je bovendien ook hebt omdat je zon sterk overbelicht is is "blooming" of dus die was die je langs de zin krijgt en "smearing" wat het uitlopen in vertikale richting is. Gecombineerd met de eerder genoemde verschijnselen krijg je wat je ziet.

[E]

Ik wist niet dat een polafilter effect had op een rechtstreeks beeld van de zon? Ik dacht dat die vooral z'n ding deed bij het haaks op de zon fotograferen?

E

[Joost]

Originally posted by E
Ik wist niet dat een polafilter effect had op een rechtstreeks beeld van de zon? Ik dacht dat die vooral z'n ding deed bij het haaks op de zon fotograferen?

Dat is ook zo. Maar een pola kost je in het algemeen wel een stopje of twee aan licht. Daardoor kunnen de sluitertijden van je opname veranderen als je de lichtmeting aan de camera over laat. Onder bijzondere omstandigheden zou je bij hele hoge snelheden net het effect kunnen gaan zien van het type en het gedrag van de sluiter. Zet je er dan een pola filter voor waardoor het ding langer open blijft, dan zie je die effecten minder doorwerken in je opname.

Maar nogmaals, voor de exacte oorzaak moeten we het een en ander weten van de opbouw en het gedrag van de sluiter, het diafragma en de sluitersnelheid van de camera in kwestie en ik weet niet hoe zeer dit gaat meetellen ten opzichte van de door MOSfet genoemde blooming en smearing effecten. Lijkt me ook niet echt relevant overigens - als je weet dat je camera onder bepaalde, inmiddels bekende omstandigheden ongewenste verstoringen laat zien moet je die stomweg voorkomen, er mee leren leven of zelfs uitbuiten als onderdeel van je werk .

[MOSfet]

De verlichte cirkels rond de zon zijn zowiso blooming, of dus het "overlopen" van elektrische lading in de CCD-cellen. Smearing is er inderdaad veel minder. Maar je hebt gelijk dat dit zeker niet het enige en waarschijnlijk ook niet het primerende effect is.

[lieven lens]

De sluitertijd weet ik helaas niet meer
maar ik begrijp niet goed welke invloed deze kan hebben op de misvorming van het beeld

de sluitertijd is toch gewoon de tijd die uw camera nodig heeft om het beeld juist te belichten

[Joost]

Originally posted by lieven lens
De sluitertijd weet ik helaas niet meer
maar ik begrijp niet goed welke invloed deze kan hebben op de misvorming van het beeld

de sluitertijd is toch gewoon de tijd die uw camera nodig heeft om het beeld juist te belichten

Ja, maar er zit vermoedelijk wel een mechanische sluiter in dat doosje. En zo'n ding is niet perfect, er zit speling op en het ding moet in beweging gezet worden.

Er zijn een paar manieren om er voor te zorgen dat er maar een bepaalde tijd licht valt op de film of sensor. In een spiegelreflex wordt er vaak gebruik gemaakt van een zogenaamde spleetsluiter, waarbij er een spleet in een gordijn gemaakt is die met een vaste snelheid langs de film of sensor getrokken wordt. De breedte van de spleet is dan bepalend voor de tijd dat er licht op de onderliggende sensor of film valt.

In andere modellen zie je vaak gebruikt gemaakt worden van een vlindersluiter; da's in principe een schijfje met een gat (of twee gaten) erin die voor de lens langs gehaald wordt op het moment van afdrukken. Verder bestaat er nog een lamelsluiter of diafragma sluiter, veelal gebruikt in de duurdere camera's (voor zover ik weer gebruikt Leica die techniek in zijn rangefinders).

Last but not least kan er in die electronische gevallen ook nog een electronische sluiter gerealiseerd zijn waarbij er stomweg een sample-and-hold schakeling wordt toegepast die op een bepaald tijdstip de sensor uitleest en de waarde van de sensor vervolgens vasthoudt. De belichting starten is dan wat moeilijker, maar het kan wel.

Al die manieren van licht afsluiten hebben zo hun eigenaardigheden. Als ik de smearing in jouw voorbeelden bekijk, dan denk ik dat de Fuji 602 een vertikale spleetsluiter heeft. Bij extreem korte sluitertijden kan dat het rare effect dat je in plaatje 3 ziet veroorzaken (op f/2.8, zonder filter is dat ook de opname met de kortste sluitertijd). Die sluitertijd staat natuurlijk nog wel in de EXIF informatie van de oorspronkelijke opname.

Probeer voor de gein ook eens of er verschil is tussen de stand van de camera als je dit soort effecten bestudeert. Een opname in landscape bijvoorbeeld zal vertikaal uitsmeren bij een vertikale spleetsluiter. Roteer je de camera naar portrait, dan wordt die uitsmering horizontaal. En zet je de camera op z'n kop, dan zie je de artifacten ook ondersteboven (na rotatie van het resultaat natuurlijk).

[lieven lens]

vriendelijk dank voor de technische uiteenzetting
en dat laatste zal ik bij gelegenheid zeker eens uit proberen