histogram

[mil1]

Is er hier iemand die mij kan uitleggen hoe je een histogram moet lezen. Wat kan er uit afgeleid worden? Alle tips zeer welkom!
Miel

[jumpforjoy]

Re: histogram

ik heb het ook nog maar net ontdekt. Ik zet het hier niet 100% juist neer, maar ietsje eenvoudiger. Anderen mogen me zeker verbeteren.

Je histogram geeft eigenlijk weer hoeveel pixels er donker zijn en hoeveel er licht zijn.
Het maakt niet uit hoe je histogram er uitziet, maar het mag niet uiterst links of rechts liggen. (het mag eruitzien als het hele Alpengebergte of als 1 mooi bergje)
Te veel naar rechts is overbelicht, te veel naar links is onderbelicht.
Dat de toppen zijn afgesneden kan geen kwaad.
Hoe meer in het midden hoe beter de kleuren in je foto gaan uitkomen. (midden = meeste detail, maar nabewerking kan nog steeds nodig zijn.)
Hoe breder je histogram er uitziet, des te meer contrast heb je in je foto.

Zie je nu bijvoorbeeld dat je foto is onderbelicht, dan wil je dat histogram opschuiven.
Maar hoe?

Verdeel je histogram in ongeveer 10 gelijke delen. In het uiterste deel links en rechts zit geen tot weinig detail (helemaal zwart of uitgebrand wit), dus daar moet je histogram niet zijn. Vaak is het wel onvermijdelijk om toch nog een klein beetje daar te laten.
Wil je opschuiven dan regel je met je belichtingscorrectie 1 stop meer of minder per deel dat je wil opschuiven naar gelang je foto over- of onderbelicht is. Maar zorg steeds dat je histogram binnen de randen blijft.
Kan je echter toch niet alles er binnen krijgen dan is het beter van meer onderbelicht (links) te laten. In bepaalde situaties is het normaal om een deel puur zwart te hebben, denk aan silhouetten.

Bij hi-key en low-key fotografie laat je je histogram ook volledig aan 1 kant liggen zonder detail te verliezen.

Wil je er meer over weten zoek dan eens : zonesyteem van Ansel Adams.
Lijkt moeilijk, maar eens je het snapt, helpt het je veel verder.

het is wel geschreven voor zwart-wit, maar is ook toepasbaar voor digitale fotografie.

groeten

[pierre160]

Re: histogram

Hoe het histogram te gebruiken voor betere foto’s
DOOR Kenneth Verburg in Basiscursus - 12 reacties

Artikel 6/8 in de serie 2. De volgende stap

■10 veel gemaakte fotografie fouten voorkomen
■Prioriteitstanden, voor creatief gebruik
■Licht meetmethodes optimaal toepassen
■Let op de achtergrond van je foto
■Hoe beweging te fotograferen
■Hoe het histogram te gebruiken voor betere foto’s
■Lange sluitertijden gebruiken
■Omgaan met digitale ruis
Vrijwel elke digitale camera, van simpele compact camera tot professionele digitale spiegelreflexcamera, heeft tegenwoordig de mogelijkheid om een ‘Histogram’ van het beeld te tonen (vaak verscholen onder de “info” knop, soms meerdere keren indrukken). Eén van de krachtigste, maar ook relatief vaak onbegrepen functies van de camera.


Het histogram
Het histogram bestaat uit een grafiek die over het algemeen vaak in de vorm van een heuvel is getekend. Hij is voor elke foto anders en laat zien hoe de verdeling van licht en donker op de foto is. Het linkerdeel van de x-as (horizontaal) van de grafiek gaat over de donkere gebieden van de foto, het rechterdeel van de x-as gaat over de lichtere delen. In het midden is de neutrale belichting, de 18% grijswaarde waar de lichtmeter van de camera altijd naar op zoek is. De puntjes op y-as (verticaal) geven aan hoeveel pixels in het beeld relatief donker, relatief licht of neutraal zijn.



Met behulp van de grafiek kunnen we beoordelen of een foto onder- of overbelicht is of juist neutraal (gebalanceerd) belicht. Neigt de grafiek meer naar de linkerkant, dan is de foto donker, er zijn meer pixels in het donkere deel dan in het lichte deel te vinden. Neigt de grafiek juist naar rechts, dan hebben we een lichte foto, meer pixels van het beeld zijn in het lichte deel te vinden. Er bestaat trouwens geen goed of slecht histogram, de grafiek geeft alleen maar aan wat er is geregistreerd en het is aan de fotograaf om te beslissen of dit goed is of dat er ‘actie’ moet worden ondernomen.

Zo lang de hoogste delen van de grafiek binnen de grafiek vallen is er niets aan de hand. Bijvoorbeeld als je een foto hebt gemaakt van de maan is de omgeving erg donker en de maan erg licht, dan zie je dat het histogram naar links neigt. Maar als de grafiek niet uit de randen loopt, dan betekent dit dat er geen data verloren is gegaan, dat er nog genoeg detail in het donker zit. Hetzelfde geldt voor de lichtere delen.

Je moet op gaan letten als de grafiek de randen raakt. Dan is er data verloren gegaan. Aan de rechterkant betekent dit dat er geen detail meer zit in de witte delen (erg vervelend als het om de lucht gaat) en aan de linkerkant betekent dit dat het detail uit de schaduwen weg is. Vooral voor witte delen is dit in de digitale fotografie redelijk dramatisch (als het niet de bedoeling was), detail uit de lichte delen kun je nooit meer terug krijgen hoe goed je het beeld ook bewerkt. Van onderbelichte foto’s is vaak nog wel wat te maken als je de foto’s in RAW formaat hebt geschoten, dan kun je nog wel 1 a 2 F-stops in de digitale belichting terughalen.

Nu komt de clou waarom de grafiek zo handig is: als je net nadat je de foto hebt genomen naar de grafiek kijkt, kun je bedoordelen of je misschien een langere of kortere sluitertijd nodig hebt om de foto ‘goed’ te belichten. Zit de grafiek tegen de linkerrand aan, dan betekent dit onderbelichting in bepaalde delen en dit houdt dus in dat je de scène iets langer moet gaan belichten, meer licht op de sensor laten vallen. Je moet dan of de sluitertijd of het diafragma aanpassen (niet beide, want dan krijg je precies dezelfde belichting, zie de uitleg over de belichtingsdriehoek) zodat de sluitertijd een stapje (een F-stop) langer wordt (van 1/180s naar 1/125s bijvoorbeeld) of het diafragma een stapje groter (de waarde wordt kleiner, van F2.8 naar F2.0).

Onderbelicht


In bovenstaande foto zie je dat een groot deel van de pixels zich in donkere delen bevinden. Net naast het gezicht aan de rechterkant is er vrijwel geen detail meer te vinden, dit is waar het linkerdeel van de grafiek uit het beeld loopt. Er zit ook nog wat wit in de foto, dit zie je aan de rechterkant ook terugkomen in de grafiek. De bruine, de lichtere, delen komen naar voren in tegen het midden, die zitten dus dichter tegen de 18% grijswaarde aan waar de camera naar op zoek is.

Overbelicht
Zit de grafiek tegen de rechterrand aan, dan is de foto in delen overbelicht, waardoor je detail verliest in de lichte delen. Je moet dan de belichting compenseren zodat er iets minder licht op de sensor valt. Je zorgt dan voor een snellere sluitertijd (van 1/125s naar 1/180s) of dat je het diafragma kleiner maakt (van F2.0 naar de kleinere F2.8 waarde). Nu kun je de foto opnieuw nemen en zal door de compesatie de belichting beter uitvallen.



In bovenstaande foto bevinden een groot deel van de pixels zich aan de rechterkant en de grafiek loopt zo het beeld uit. Kortom, ik heb een overbelichting op bepaalde delen, duidelijk te zien aan de lucht waar geen spoortje van detail in is te vinden en ook de panden verliezen behoorlijk detail aan de randen. Door meer schaduw/donker in de foto te brengen kan ik hem toch nog ‘redden’, maar het detail in de lucht ben ik absoluut kwijt.

Compenseren
Als je er meer handigheid in krijgt kun je aan de hand van de grafiek zien hoeveel de compensatie zou moeten zijn als je de ‘optimale’ belichting wilt bereiken. De grafiek is verdeeld over 5 F-stops, de dynamic range van de camera. Dit is het maximum wat de camera kan vastleggen. Als je dus heel veel contrast tussen de lucht en de grond hebt (meer dan 5 F-stops tussen het lichtste en het donkerste deel in de foto), dan ga je detail verliezen en moet je gaan kiezen of je juist gaat onder- of overbelichten. Dit is ook waar je de artistieke keuzes kunt maken. Hecht je meer waarde aan het compleet zwart maken van de schaduwpartijen (en dus meer detail in de lichte delen) of wil je juist een wit vlak met veel detail in de donkere delen. Het is zoals altijd een compromis, maar ook een kans een artistieke keuze te maken.

Fotobewerking
In mijn favoriete digitale foto bewerkingsprogramma Lightroom zit ook een histogram. Als de foto is ingeladen kijk ik als eerste naar het histogram en dan vooral naar de hoeken. Allereerst sleep ik (je kunt op het histogram klikken en hem naar links of naar rechts slepen) de linkerkant zo ver naar rechts dat het meest linker deel van de grafiek net de rand raakt. Hetzelfde doe ik met de rechterkant. Dit zou de neutrale belichting moeten zijn. Vaak is de foto dan nog wat vlak, door meer schaduw/donker of juist meer licht/highlight in de foto te brengen schuift de grafiek weer het beeld uit en kan ik accenten leggen. Maar dit kun je dus ook al in de camera doen door naar het histogram te kijken en met de belichtingscompensatie te spelen


de viendelijke groetjes pierre

[jumpforjoy]

Re: histogram

Compenseren
Als je er meer handigheid in krijgt kun je aan de hand van de grafiek zien hoeveel de compensatie zou moeten zijn als je de ‘optimale’ belichting wilt bereiken. De grafiek is verdeeld over 5 F-stops, de dynamic range van de camera. Dit is het maximum wat de camera kan vastleggen. Als je dus heel veel contrast tussen de lucht en de grond hebt (meer dan 5 F-stops tussen het lichtste en het donkerste deel in de foto), dan ga je detail verliezen en moet je gaan kiezen of je juist gaat onder- of overbelichten. Dit is ook waar je de artistieke keuzes kunt maken. Hecht je meer waarde aan het compleet zwart maken van de schaduwpartijen (en dus meer detail in de lichte delen) of wil je juist een wit vlak met veel detail in de donkere delen. Het is zoals altijd een compromis, maar ook een kans een artistieke keuze te maken.


de viendelijke groetjes pierre

Je geeft hier aan dat dat histogram eigenlijk bestaat uit 5 F-stops,
terwijl je duidelijk kan zien dat het zonesysteem van Ansel Adams (vanwaar deze uitleg verderkomt) uit 10 zones = 10 F-stops bestaat.

zie link: Wikipedia zonesysteem ook al komt dit dus eigenlijk uit de Z/W-fotografie, het is perfect terug te herleiden naar digitale (kleuren)fotografie

[TomStr]

Re: histogram

het zone systeem bestaat uit 10 stops maar ook een zwart wit film kan (standaard ontwikkeld) maar een stop of 7-8 weergeven, je kan je ontwikkeling aanpassen om meer stops te overbruggen maar soms krijg je dan ook een flets beeld (weinig contrast..) enfin, je meet dus op hoge lichten en schaduw, dan kijk je naar het verschil in stops en aan de hand daarvan kan je kiezen wat je ermee doet, je lucht wat beter weergeven maar meer verlies van detail in schaduwen of juist omgekeerd.
Zo ook je digitaal toestel, het heeft en range van zoveel stops, je kan zelf kiezen waar je je detail in legt maar dingen die lichter of donkerder zijn dan X-aantal stops (dit is de range van je toestel) die gaan helemaal toelopen OF helemaal uitbranden.
iemand die 10 stops range uit zijn digitale camera haalt? dikke proficiat dan, ik ken er (nog) geen...

Tom

[foto4fun]

Re: histogram

Je geeft hier aan dat ...

pierre160 heeft dit niet zelf geschreven, maar schaamteloos gekopieerd van; http://www.digitalefotografietips.nl...sus/histogram/
Maar dan ook alles, zelf wat er niet bij moest

[bouk]

Re: histogram

(Er bestaat trouwens geen goed of slecht histogram, de grafiek geeft alleen maar aan wat er is geregistreerd en het is aan de fotograaf om te beslissen of dit goed is of dat er ‘actie’ moet worden ondernomen.)

en zo is het.
grt,bouk.

[jumpforjoy]

Re: histogram

het zone systeem bestaat uit 10 stops maar ook een zwart wit film kan (standaard ontwikkeld) maar een stop of 7-8 weergeven, je kan je ontwikkeling aanpassen om meer stops te overbruggen maar soms krijg je dan ook een flets beeld (weinig contrast..) enfin, je meet dus op hoge lichten en schaduw, dan kijk je naar het verschil in stops en aan de hand daarvan kan je kiezen wat je ermee doet, je lucht wat beter weergeven maar meer verlies van detail in schaduwen of juist omgekeerd.
Zo ook je digitaal toestel, het heeft en range van zoveel stops, je kan zelf kiezen waar je je detail in legt maar dingen die lichter of donkerder zijn dan X-aantal stops (dit is de range van je toestel) die gaan helemaal toelopen OF helemaal uitbranden.
iemand die 10 stops range uit zijn digitale camera haalt? dikke proficiat dan, ik ken er (nog) geen...

Tom

Ik zeg ook niet dat ik 10 stops range uit mijn toestel haal. maar dat histogram bestaat wel uit 10 stops / delen.

pierre160 heeft dit niet zelf geschreven, maar schaamteloos gekopieerd van; http://www.digitalefotografietips.nl...sus/histogram/
Maar dan ook alles, zelf wat er niet bij moest

blijkbaar wel ja. Erg goed gevonden

(Er bestaat trouwens geen goed of slecht histogram, de grafiek geeft alleen maar aan wat er is geregistreerd en het is aan de fotograaf om te beslissen of dit goed is of dat er ‘actie’ moet worden ondernomen.)

en zo is het.
grt,bouk.

100% bouk, maar je moet wel weten wat dat histogram betekent om het goed of slecht te vinden. En ik vermoed dat de TS ook wil weten hoe je het corrigeert als het slecht is.

[GeertB]

Re: histogram

Er wordt hier geschreven dat je histogram niet mag "clippen" tegen linker of rechterkant of dat er anders bits verloren gaan die nooit meer teruggehaald kunnen worden door nabewerking.
Dit is niet altijd juist.

Als je in RAW fotografeert, krijg je het histogram van een JPG te zien op je fototoestel display (die al bewerkingen heeft ondergaan intern), enfin toch bij Canon (andere merken kan ik niet bevestigen).
Dit wil concreet zeggen dat als je histogram bv. aan de rechterkant "clipt" tegen de rand op je DSLR display, je dikwijls in RAW bewerking toch deze "verloren" bits terug kunt halen via RAW bewerking op PC (uiteraard enkel als het geen flagrante overbelichting betreft).

[putor]

Re: histogram

Er wordt hier geschreven dat je histogram niet mag "clippen" tegen linker of rechterkant of dat er anders pixels verloren gaan die nooit meer teruggehaald kunnen worden door nabewerking.
Dit is niet altijd juist.

dat clippen betekent gewoon dat er delen in de foto zijn die volledig zwart of volledig wit zijn. Mijn laatste foto van de volle maan, die op dit forum staat, heeft een histogram waarvan ongeveer 80% van de pixels pottezwart zijn. In het histogram is dat heel duidelijk te zien. Moesten die op 98% grijs zitten (en dus niet clippen) zou ik hem verdonkeren tot ze 100% zwart (eigenlijk moet ik 0% wit zeggen) zijn.

Clippen betekent niet dat er pixels verloren gaan, maar dat er een grote kans is dat er delen zijn waarin detail ontbreekt. Zoals in een nachtelijke hemel of een overbelicht trouwkleed.

[mil1]

Re: histogram

Iedereen bedankt voor zijn/haar bijdrage. Weeral wat bijgeleerd!
Groeten
Miel

[jumpforjoy]

Re: histogram

Iedereen bedankt voor zijn/haar bijdrage. Weeral wat bijgeleerd!
Groeten
Miel

vind dit best wel een goede vraag, want vele weten helemaal niet wat dat histogram nu eigenlijk betekent.

[kpas]

Re: histogram

Na een recente WS heb ik het volgende geleerd.

Midden van het hystogram is 18% grijs. 2.3 stops naar rechts brand je uit. 4.5 stops naar links loop je toe in de zwarten.

Juist belichten is opvallend licht (dus met lichtmeter) van je onderwerp. Gebruik je bv de spotmeter van je camera, moet je rekening houden in welke zone het gemeten gebied zich bevind en dus compenseren.

Het hystogram verteld je of je opname in het dynamische bereik van je camera valt. Niet of iets juist belicht is.

Ik heb nog nooit zo'n "linkse" hystogram gezien als op de WS. toch waren het zeer juist belichte beelden (lees, geen nabewerking nodig) en een van de mooiste die ik al heb gemaakt.

Maar een hystogram is wel een zeer goede tool om je contrast en dynamisch bereik van je beeld te beoordelen.

[GeertB]

Re: histogram

dat clippen betekent gewoon dat er delen in de foto zijn die volledig zwart of volledig wit zijn. Mijn laatste foto van de volle maan, die op dit forum staat, heeft een histogram waarvan ongeveer 80% van de pixels pottezwart zijn. In het histogram is dat heel duidelijk te zien. Moesten die op 98% grijs zitten (en dus niet clippen) zou ik hem verdonkeren tot ze 100% zwart (eigenlijk moet ik 0% wit zeggen) zijn.

Clippen betekent niet dat er pixels verloren gaan, maar dat er een grote kans is dat er delen zijn waarin detail ontbreekt. Zoals in een nachtelijke hemel of een overbelicht trouwkleed.

Mijn punt was eigenlijk dat het histogram op je fototoestel vlak na de opname al het resultaat is van een intern bewerkte JPG en dit niet per se het dynamisch bereik van je RAW opname weergeeft.

[putor]

Re: histogram

Mijn punt was eigenlijk dat het histogram op je fototoestel vlak na de opname al het resultaat is van een intern bewerkte JPG en dit niet per se het dynamisch bereik van je RAW opname weergeeft.

dat weet ik. Mijn punt is dat clippen geen probleem is als je met high key of low key toestanden bezig bent.