Het item is al een paar keer hier aan bod gekomen. Vandaag staat er een artikel rond in De Standaard.
http://www.standaard.be/nieuws/economie/index.asp?articleID=DST14042003_067 (betalende link)
COLUMN. Foto's leerlingen kunnen niet zomaar op website BRUSSEL -- Een lezer vraagt zich af of hij foto's van zijn leerlingen zomaar op het Internet mag plaatsen. De leraar neemt vaak zijn digitale camera mee op klasuitstap en plaatst de foto's vervolgens op de website van de school. Tot nog toe werd zijn initiatief enthousiast onthaald door de leerlingen en hun ouders. Toch maakt de leraar zich zorgen of dit juridisch wel kan.Heel wat scholen hebben tegenwoordig een website om de ouders en grootouders op de hoogte te houden van het reilen en zeilen op de school. Je vindt er vaak een agenda met activiteiten, informatie over de ouderraad of zelfs de menu's van het schoolrestaurant. De website wordt ook gebruikt door de school om zich aan de buitenwereld voor te stellen en reclame te maken omtrent de kwaliteit van de opleidingen en opvang.
Maar je vindt er vooral veel foto's van de leerlingen. Toch moet men zich afvragen of die foto's zomaar op deze websites mogen geplaatst worden. Zeker wanneer de foto's voor reclamedoeleinden worden gebruikt, kan men zich voorstellen dat enige terughoudendheid aan de dag moet worden gelegd.
Hoewel er geen concrete wet bestaat die zich toespitst op de problematiek van het recht op afbeelding, erkent de rechtspraak dat elke persoon beschikt over een recht op afbeelding. Op grond daarvan kan iedereen zich verzetten tegen het afbeelden van zijn foto zonder toestemming.
Alvorens een foto van iemand te publiceren, ook op het Internet, zal men dus in principe zijn toestemming moeten verkrijgen. Weliswaar is het zo dat het moet gaan om afbeeldingen waarop de persoon goed herkenbaar is. Alleen al het louter publiek maken zonder toestemming van foto's van de kinderen is in strijd met dit recht op afbeelding. Het is zelfs niet nodig dat de foto's voor commerciële doeleinden gebruikt worden.
Wanneer het om afbeeldingen van minderjarigen gaat, moet men in principe de toestemming krijgen van de ouders. Maar heeft de minderjarige al een leeftijd bereikt waarop hij zelf kan beslissen, vraagt men best ook aan de leerling de toestemming.
Deze toestemming kan uitdrukkelijk of stilzwijgend zijn. In het geval van stilzwijgende toestemming moet deze uit de situatie blijken. Het is aan degene die de foto's op het Internet plaatst om te bewijzen dat er zeker toestemming verleend is. De school doet er dan ook best aan om schriftelijk toestemming te vragen. Men moet er echter rekening mee houden dat zelfs deze gegeven toestemming niet algemeen en onbeperkt is. Het is dus niet omdat men de toestemming heeft om foto's van de kinderen in de schoolkrant te publiceren, dat dit automatisch betekent dat de toestemming bestaat om de foto's ook op de website te plaatsen. Daarenboven kan deze toestemming steeds worden ingetrokken.
Op het algemene principe dat men steeds toestemming nodig heeft van de betrokkene alvorens zijn foto op een website te plaatsen, zijn er weliswaar enkele uitzonderingen.
Zo zijn de afbeeldingen van bekende personen uit bijvoorbeeld de politieke wereld of de mediawereld niet onderworpen aan de regel van voorafgaande toestemming. Hier geldt een vermoeden van stilzwijgende toestemming. Deze uitzondering geldt ook voor particulieren die verwikkeld geraken in publieke evenementen. Wanneer de klas bijvoorbeeld in Brussel gaat betogen tegen oorlogsgeweld, en er worden foto's genomen van de leerlingen, dan kan men er zich niet tegen verzetten dat de foto's gepubliceerd worden. Wel mogen deze afbeeldingen enkel gebruikt worden wanneer ze in verband staan met dat evenement. In elk geval mogen de beelden niet worden gebruikt voor commerciële doeleinden.
Een andere uitzondering bestaat er wanneer de afbeelding gemaakt werd op een openbare plaats. In dat geval is in principe evenmin een voorafgaande toestemming nodig van de afgebeelde persoon. Wanneer de foto's echter de persoon in kwestie belachelijk maken, of als niet de publieke plaats maar de afgebeelde personen zelf duidelijk het onderwerp zijn van de publiek gemaakte beeldopname, houdt het vermoeden van toestemming echter op te bestaan. De foto's die genomen werden in een pretpark en waarbij de omgeving meer dan de leerlingen het onderwerp van de opname zijn, zouden dus zonder problemen op de website kunnen worden geplaatst.
De scheidslijn tussen al dan niet vermoeden van toestemming is dun. Het is daarenboven steeds degene die gebruik maakt van de afbeelding die moet aantonen dat er uitdrukkelijk of stilzwijgend toestemming gegeven werd.
Naast het recht op afbeelding, is het recht op privacy evenzeer van toepassing. Iedereen heeft het recht op de bescherming van zijn persoonlijke levenssfeer. Ten slotte biedt de Auteurswet nog bescherming voor het geval het echt gaat om artistieke portretten van de leerlingen. Ook hier moet de toestemming van de geportretteerde verkregen worden.
Foto's van leerlingen op een website van de school plaatsen, men vraagt dus toch beter eerst even de toestemming aan de ouders en aan de kinderen zelf.
* Deze column verschijnt om de twee weken op maandag. De auteur is e-business advocaat bij Bogaert & Vandemeulebroeke (Landwell) en onderzoeker op het ICRI (KU Leuven).
14/04/2003 Patrick Van Eecke
mvg,
peter
http://www.standaard.be/nieuws/economie/index.asp?articleID=DST14042003_067 (betalende link)
-------------------------------------------
COLUMN. Foto's leerlingen kunnen niet zomaar op website BRUSSEL -- Een lezer vraagt zich af of hij foto's van zijn leerlingen zomaar op het Internet mag plaatsen. De leraar neemt vaak zijn digitale camera mee op klasuitstap en plaatst de foto's vervolgens op de website van de school. Tot nog toe werd zijn initiatief enthousiast onthaald door de leerlingen en hun ouders. Toch maakt de leraar zich zorgen of dit juridisch wel kan.Heel wat scholen hebben tegenwoordig een website om de ouders en grootouders op de hoogte te houden van het reilen en zeilen op de school. Je vindt er vaak een agenda met activiteiten, informatie over de ouderraad of zelfs de menu's van het schoolrestaurant. De website wordt ook gebruikt door de school om zich aan de buitenwereld voor te stellen en reclame te maken omtrent de kwaliteit van de opleidingen en opvang.
Maar je vindt er vooral veel foto's van de leerlingen. Toch moet men zich afvragen of die foto's zomaar op deze websites mogen geplaatst worden. Zeker wanneer de foto's voor reclamedoeleinden worden gebruikt, kan men zich voorstellen dat enige terughoudendheid aan de dag moet worden gelegd.
Hoewel er geen concrete wet bestaat die zich toespitst op de problematiek van het recht op afbeelding, erkent de rechtspraak dat elke persoon beschikt over een recht op afbeelding. Op grond daarvan kan iedereen zich verzetten tegen het afbeelden van zijn foto zonder toestemming.
Alvorens een foto van iemand te publiceren, ook op het Internet, zal men dus in principe zijn toestemming moeten verkrijgen. Weliswaar is het zo dat het moet gaan om afbeeldingen waarop de persoon goed herkenbaar is. Alleen al het louter publiek maken zonder toestemming van foto's van de kinderen is in strijd met dit recht op afbeelding. Het is zelfs niet nodig dat de foto's voor commerciële doeleinden gebruikt worden.
Wanneer het om afbeeldingen van minderjarigen gaat, moet men in principe de toestemming krijgen van de ouders. Maar heeft de minderjarige al een leeftijd bereikt waarop hij zelf kan beslissen, vraagt men best ook aan de leerling de toestemming.
Deze toestemming kan uitdrukkelijk of stilzwijgend zijn. In het geval van stilzwijgende toestemming moet deze uit de situatie blijken. Het is aan degene die de foto's op het Internet plaatst om te bewijzen dat er zeker toestemming verleend is. De school doet er dan ook best aan om schriftelijk toestemming te vragen. Men moet er echter rekening mee houden dat zelfs deze gegeven toestemming niet algemeen en onbeperkt is. Het is dus niet omdat men de toestemming heeft om foto's van de kinderen in de schoolkrant te publiceren, dat dit automatisch betekent dat de toestemming bestaat om de foto's ook op de website te plaatsen. Daarenboven kan deze toestemming steeds worden ingetrokken.
Op het algemene principe dat men steeds toestemming nodig heeft van de betrokkene alvorens zijn foto op een website te plaatsen, zijn er weliswaar enkele uitzonderingen.
Zo zijn de afbeeldingen van bekende personen uit bijvoorbeeld de politieke wereld of de mediawereld niet onderworpen aan de regel van voorafgaande toestemming. Hier geldt een vermoeden van stilzwijgende toestemming. Deze uitzondering geldt ook voor particulieren die verwikkeld geraken in publieke evenementen. Wanneer de klas bijvoorbeeld in Brussel gaat betogen tegen oorlogsgeweld, en er worden foto's genomen van de leerlingen, dan kan men er zich niet tegen verzetten dat de foto's gepubliceerd worden. Wel mogen deze afbeeldingen enkel gebruikt worden wanneer ze in verband staan met dat evenement. In elk geval mogen de beelden niet worden gebruikt voor commerciële doeleinden.
Een andere uitzondering bestaat er wanneer de afbeelding gemaakt werd op een openbare plaats. In dat geval is in principe evenmin een voorafgaande toestemming nodig van de afgebeelde persoon. Wanneer de foto's echter de persoon in kwestie belachelijk maken, of als niet de publieke plaats maar de afgebeelde personen zelf duidelijk het onderwerp zijn van de publiek gemaakte beeldopname, houdt het vermoeden van toestemming echter op te bestaan. De foto's die genomen werden in een pretpark en waarbij de omgeving meer dan de leerlingen het onderwerp van de opname zijn, zouden dus zonder problemen op de website kunnen worden geplaatst.
De scheidslijn tussen al dan niet vermoeden van toestemming is dun. Het is daarenboven steeds degene die gebruik maakt van de afbeelding die moet aantonen dat er uitdrukkelijk of stilzwijgend toestemming gegeven werd.
Naast het recht op afbeelding, is het recht op privacy evenzeer van toepassing. Iedereen heeft het recht op de bescherming van zijn persoonlijke levenssfeer. Ten slotte biedt de Auteurswet nog bescherming voor het geval het echt gaat om artistieke portretten van de leerlingen. Ook hier moet de toestemming van de geportretteerde verkregen worden.
Foto's van leerlingen op een website van de school plaatsen, men vraagt dus toch beter eerst even de toestemming aan de ouders en aan de kinderen zelf.
* Deze column verschijnt om de twee weken op maandag. De auteur is e-business advocaat bij Bogaert & Vandemeulebroeke (Landwell) en onderzoeker op het ICRI (KU Leuven).
14/04/2003 Patrick Van Eecke
-------------------------------------------
mvg,
peter
Comment