1. INLEIDING
De laatste tijd stappen meer en meer fotografen over naar een middenformaat camerasysteem. In de meeste gevallen gaat het om studiofotografen, maar ook veel commerciële product- & bedrijfsfotografen. Ik wou dus wel eens zelf ondervinden wat deze overstap teweeg zou brengen voor mijn manier van fotograferen & welke aanpassingen er zouden zijn van mijn workflow voor de nabewerking van mijn foto’s. Servix was zo vriendelijk om me een weekend een volledige set uit te lenen.
De set die ik meekreeg bestond uit een Phase One 645DF (DF staat voor Digital Format) camera met een hagelnieuwe IQ140 digitale achterwand en 4 lenzen: Schneider Kreuznach 55 – 80 – 110 - 150mm F/2,8 LS. Om alles veilig te vervoeren was de set stevig verpakt in een Pelicase tesamen met de nodige toebehoren (de verticale grip, batterijen, oplader & Firewire 800).
Vooraleer deze review te lezen, wil ik toch nog even verduidelijken dat deze review niet gaat om de Phase One of digitale “IQ” achterwanden als dusdanig te beoordelen, maar het gaat wel om de overstap van een highend dslr, zoals van een Nikon D3X, naar één van de middenformaat camerasystemen.
2. MATEN & GEWICHTEN
Van zodra de Phase On 645DF - voorzien van een verticale grip en de standaard Schneider Kreuznach 80mm F/2,8 LS lens – vastgenomen werd, voelt hij zwaar aan, de weegschaal toonde “slechts” 2,75kg. Dezelfde test werd uitvoerd met een Nikon D3X & Nikon AF-S 24-70mm F/2,8 en het verschil was nauwelijks 300 gram.
De omvang van de Phase One combinatie met digitale rug (en dus zonder lens) is 184x153x128mm, waarbij de D3X (eveneens zonder lens) slechts 160x157x88mm is. Grofweg is de Phase One dus de helft dikker (of dieper). Hierdoor krijgt de gebruiker snel het gevoel dat de middenformaat camera groot en zwaar is.
Toch is de Phase One niet onhandig groot en/of zwaar. Als gebruiker heb je een stevig, duurzaam gevoel, net als bij de Nikon D3X. Wil je echter de camera een hele dag intensief gebruiken, dan ga je het ’s avonds wel voelen in je armen.
3. BEDIENING
De bediening van een dslr is sterk gelijklopend met een middenformaat camera. De knoppen of combinatie van knoppen zal misschien lichtjes verschillen, maar dat is ook tussen verschillende types dslr’s. In de basis komt het erop neer dat je je iso-waarde kiest en dan een modus selecteert: diafragma voorkeur, sluitertijd voorkeur, program mode of volledig manueel. Trouwens, ik werk het liefste volledig manueel, zeker in de fotostudio!
Dus zowel op de D3X alsook op de Phase One begin ik met de iso waarde in te stellen. Bij de Phase One gaat dit met het “touch-screen” achteraan op achterwand. Nadien heb je dus nog enkel het diafragma en sluitertijd in te stellen met de draaiwielen op de beide camera’s.
Het opname formaat van de foto is bij een dslr vrij breed: je kunt kiezen tussen verschillende types Jpg bestanden, Tiff formaat en Raw. Ook combinatie van Jpg en Raw zijn mogelijk. Bij de Phase One kan je enkel kiezen tussen gecomprimeerd- of ongecomprimeerde Raw bestanden. Op zich niet echt een groot drama, maar de fotografen die gewoon zijn om snel een jpg aan klanten te tonen, moeten hun workflow toch lichtjes aanpassen.
Bij Nikon worden de Raw bestanden “Nef” genoemd, waarbij dit bij Phase One “IIQ” noemt.
Uiteraard zijn er nog tientallen andere functies op elk van beide camera’s die de gebruiker instaat stelt om de camera in te stellen naar zijn/haar wens.
4. AUTOFOCUS
Als de scherpstelling van beide camera’s wordt bekeken, zijn er grote verschillen. De Nikon kan op 51 punten scherpstellen, waarbij je bij de Phase One maar 1 groot scherpstelpunt hebt.
Met de Nikon kan je dus gerust een model-shoot doen waarbij je telkens portretfoto’s trekt en je focuspunt ergens bovenaan plaatst. Je scherpstelpunt staat dus telkens in de nabije omgeving van de ogen van het model haar ogen. Bij de Phase One is dit niet mogelijk, het is te zeggen: Scherpstellen gaat uiteraard ook automatisch en bijna even snel als bij de Nikon, maar je hebt eigenlijk maar 1 (groot) scherpstelpunt. Je stelt steeds scherp met het punt in het midden van je zoeker en kadreert dan je foto.
Het is een andere manier van fotograferen, maar misschien herkenbaar voor fotografen die nog een camera gebruiken van enkele jaren terug waarbij je primaire scherpstelpunten had.
5. ISO
In het onderdeel iso is het eigenlijk simpel te stellen: De Phase One is niet goed in hoge iso’s! Boven iso 800 is het zelfs ondoenbaar… De Nikon D3X is hierin ook niet goed, maar wel beter. Op de D3X haal je tot 1600 nog een aanvaardbaar resultaat.
Op lage iso waardes is dan weer een heel ander verhaal. De Phase One heeft een effectieve iso 50 waarbij de D3X die enkel kan bereiken met een L 1.0 die een equivalent van iso 50 moet zijn. Op de D3X begint dus op iso 100.
De vraag blijft dan alleen of zij die willen fotograferen op hoge iso’s (bv. concertfotografen) interesse zouden hebben om een Phase One aan te kopen. Ik denk dat ik hierop een negatief antwoord moet geven.
6. RESOLUTIE
In dit onderdeel hebben we het over de resoluties, zeg maar de cijfertjes van onze camera en bijhorende foto’s. De Phase One 645DF heeft zelf geen sensor, maar de achterwand wel. In het geval van de test, ging het over de IQ140, een sensor van 43,9x32,9mm die 40 miljoen pixels oplevert. De foto’s zijn dus 7320x5484 pixels groot en 40MB zwaar.
Ter vergelijking:
De Nikon D3X heeft een sensor van 35,9x24mm met 24,5 miljoen pixels. De foto’s hebben een formaat van 6048x4032 pixels en zijn 50MB zwaar.
De diepte in detail & het hoger dynamisch bereik in de foto’s heeft mij het meeste verrast! De huidige highend dslr gaat tot 14 bits waarbij de Phase One 16 bits heeft. Je merkt dit toch vooral in de zwart-tinten waarbij de Phase One meer verschillende zwarttinten toont dan de dslr. Uiteraard moet je monitor goed gekalibreerd zijn om dit verschil met het blote oog waar te nemen!
Het huidige neusje van de zalm wil ik jullie niet onthouden! De Phase One IQ180 is een 80 miljoen pixel achterwand met een sensor van maar liefst 53,7x40,4mm! De foto’s zijn dus 10328x7760 pixels groot! Wil je graag zo’n foto afgeprint hebben, moet je dus niets vergroten om een afdruk te hebben van 60x80cm …
7. NABEWERKING
Voor de nabewerking van mijn foto’s van de D3X heb ik een vaste workflow die op de Apple Mac Pro verloopt via het programma “Adobe Lightroom 3”. Voor de Phase One werd er mij aangeraden om het software pakket van het merk zelf te gebruiken: Capture One Pro 6. (Gratis 30 dagen trial – nadien 299 Euro)
De opleiding van de leverancier toonde me in minder dan een uurtje waar het belangrijkste zit. De software heeft misschien een steilere leercurve dan Lightroom, maar eens je begrijpt waar je wat kunt vinden, is het best indrukwekkend.
Was je gewoon in Lightroom te werken en wil je dit zo houden, leest dit programma je IIQ Raw-bestanden van de Phase One moeiteloos.
Wil je in de fotostudio graag fotograferen en je beelden ineens op de computer bekijken (zogenaamd “tethered-shooting”) is dit in beide programma’s mogelijk, maar de aansluiting op de camera is anders en daarmee gelijklopend ook de snelheid van het binnenhalen van de foto’s.
Op de D3X heb je enkel een mini-USB poort tot je beschikking waarbij er op de Phase One zowel een Firewire 800 poort alsook een USB 3,0 poort ter beschikking is. Zonder al te technisch te gaan is Firewire 800 ongeveer 60% sneller dan USB2.0 & USB3.0 tot 10 maal sneller! De snelheid van binnenhalen van D3X Raw beelden is tergend langzaam, waarbij de Phase One best aanvaardbaar is.
In de toekomst zullen fabrikanten hierin steeds innoveren. Zowel Canon alsook Nikon hebben een gigabit-ethernet poort ingebouwd in hun highend dslr van de toekomst. Hierdoor gaat de snelheid een stuk hoger liggen, maar nog niet even hoog als USB3.0 op de Phase One!
Extra functie bij Capture One:
In Capture One Pro 6 zit er een functie ingebouwd “Capture Pilot”. Deze functie stelt je in staat om klanten, die aanwezig zijn bij je model- of productshoot, een Apple iPhone, iPad of iPod Touch te geven met daarop de gratis app “Capture Pilot”. Zij kunnen live de beelden zien binnenkomen, zonder dat ze jou, de fotograaf, moeten storen omdat ze ook op de computer het resultaat willen zien. Om alles op te zetten heb je alleen een draadloos netwerk nodig. Simpel, maar geniaal!
8. PRIJS
In dit laatste onderdeel, wil ik graag de prijs even onder het vergrootglas houden.
Een professionele highend dslr, zoals de Nikon D3X, kost je al snel 7931 Euro (officiële Nikon Benelux prijs) en de lenzen kosten je 1500 tot 2500 Euro per stuk. Een set kost je dus grofweg 10000 Euro.
Een Phase One 645DF tesamen met instap digitale achterwand P30, kost je 11990 Euro. Tesamen met de geteste IQ 140 digitale achterwand en een standaard Schneider Kreuznach 80mm F/2,8 LS kost de set je 19990 Euro. Wil je dan graag de garantie verlengen tot 5 jaar, betaal je 3000 Euro extra! (extra toebehoren als batterij, cf-card, volledige licentie voor Capture One Pro en een mooie pelicase, zij ook inbegrepen). Lenzen zijn te koop voor 2500 tot 3500 Euro per stuk.
De gevoelige lezer, stop beter hier …
Eerder in deze review vermeldde ik al het neusje van de zalm: Phase One 645DF met IQ180 achterwand en 80mm lens, maar deze set heeft ook een fikse prijs … 37000 Euro! (+ 3000 Euro als je de extra toebehoren en service wilt).
Uiteraard zijn dit geen bedragen die de modale man/vrouw in de straat aan een camera gaat uitgeven, maar fotografen die werken in opdracht van grote klanten (veelal erg veeleisend), kunnen met deze camera misschien tegemoet komen aan die eisen.
9. CONCLUSIE
De fotografen die het financieel aankunnen om over te stappen, zou ik zeker aanraden de stap te zetten! Een highend dslr is een schitterende camera, maar een middenformaat camera is toch een stap (of ladder) hoger. De Phase One is een schitterende camera die duurzaamheid en kwaliteit tot in het kleinste detail weet te combineren. De kleuren en het verschil in de dynamische range is indrukwekkend, wat uiteraard een financieel gevolg heeft…
Tot slot wil ik Servix nog bedanken voor het uitlenen van het materiaal en de schitterende uitleg die ze me gaven.
Met vriendelijke groeten,
Sven Michiels
Comment