Front- of backfocus en scherpte...

[stef.pillaert]

Gegroet,
ik lees regelmatig iets over frontfocus (of backfocus). Bij al wat ik gelezen heb, zijn er twee vragen die steeds maar weer komen "bovendrijven" bij mij (mijn excuses als het "FAQ"-gehalte te hoog zou liggen: ik heb er al vanalles over gelezen, maar de twee vragen blijven...)
1: stel dat je Frontfocus hebt (of backfocus), dan lees ik af en toe iets in de aard van: "Je hebt er toch enkel last van wanneer je een kleine DOF hebt, dus lig er niet te veel wakker van wanneer je trekt met een groot DOF".

Dat vind ik vreemd: ik begrijp dat je het fenomeen vooral goed "dedecteert" bij een kleine DOF, omdat dan op het "verkeerde" punt scherpgesteld is, en dat zie je inderdaad duidelijker bij een kleine DOF: het klassieke "ik heb op de ogen scherpgesteld, en nu blijkt het topje van de neus scherp te zijn, en de ogen niet".
Maar als je dan een foto met een groot DOF hebt, dan lijkt het me dat er dan eigenlijk bijna geen enkel punt goed scherpgesteld is, niet? Dus, dat je eigenlijk een "softer" beeld hebt dan wat je eigenlijk zou moeten hebben? Of zie ik dat te simplistisch?

2: ik vraag me nog steeds af hoe de lens (ipv. de body) de oorzaak kan zijn van front- of backfocus. Ik begrijp dat de camera FF of BF kan hebben, omdat de "sensor" iets anders ziet dan wat het "focussysteem" (automatisch of manueel) ziet. Maar als er iets met de lens zou mis zijn, dan zien zowel de sensor als het focussysteem dat toch door diezelfde lens? Wellicht zie ik dat ook weer te simplistisch...
Stef

[dzumbo]

Re: Front- of backfocus en scherpte...

1. Bij een diafragma van 2.8 is de scherptediepte kleiner dan bij diafragma van 8.0 bv. Als er in het eerste geval fout is scherpgesteld (bv. op de neus ipv op de ogen), dan is dit onmiddellijk duidelijk omdat de scherptediepte zo klein is. Ook herkaderen (camera-rotatie) nadat werd schergesteld met één centraal AF punt is vaak een bron van fouten en zal bij 2.8 direct merkbaar zijn. Bij een diafragma van 8.0 is de scherptediepte groter en kan ze dus gaan van bv. iets vóór de neus tot achter de oren. De foute scherpstelling valt niet meer op.
2. AF is een complex proces waarbij verschillende factoren een rol spelen. AF berust op contrast of fase detectie door AF sensoren in de body. Deze AF sensoren moeten theoretisch in hetzelfde vlak als de sensor liggen, dit is al een mogelijke bron van fouten. De output van deze sensoren wordt gebruikt om de lens te doen bewegen. Bij het aansturen van deze beweging gaat de camera rekening houden met de specifieke parameters van de lens (deze parameters verschillen voor iedere lens!). Deze scherpstelling is geen gesloten proces: de body geeft het commando om de lens te bewegen maar doet dit niet tot de AF sensoren de "perfecte" focus detecteren. Dergelijk systeem ware ideaal en geen enkele foto zou nog uit focus zijn. De reden dat men dit niet doet is omdat de AF te lang zou duren. Dit is ook weer een bron van fouten en je kan dit makkelijk nagaan: in single shot mode en bij niet-bewegende onderwerpen, ligt het scherpstelvlak niet altijd op exact dezelfde plaats maar verschilt het binnen bepaalde toleranties. Deze toleranties bepalen wanneer de camera besluit wanneer het beeld scherp is. Ook met de scherpstelpunten kan het (lichtjes) fout gaan: de AF sensoren testen een groter oppervlakte dan degene die je in zoeker ziet. Als er zich een erg contrastrijk element vlakbij maar buiten het scherpstelpunt aangeduid in de zoeker bevindt, dan kan het gebeuren dat de camera daar op scherpstelt en men krijgt de indruk dat er FF of BF is.
Besluit: zowel lens als body of beide kunnen oorzaak van AF problemen zijn.

Een erg goed en duidelijk artikel over AF vind je hier:

http://www.fredmiranda.com/forum/topic2/241524

[stef.pillaert]

Re: Front- of backfocus en scherpte...

1. Bij een diafragma van 2.8 is de scherptediepte kleiner dan bij diafragma van 8.0 bv. Als er in het eerste geval fout is scherpgesteld (bv. op de neus ipv op de ogen), dan is dit onmiddellijk duidelijk omdat de scherptediepte zo klein is. Ook herkaderen (camera-rotatie) nadat werd schergesteld met één centraal AF punt is vaak een bron van fouten en zal bij 2.8 direct merkbaar zijn. Bij een diafragma van 8.0 is de scherptediepte groter en kan ze dus gaan van bv. iets vóór de neus tot achter de oren. De foute scherpstelling valt niet meer op.
...

(Ik ga er voor het gemak even van uit dat de FF aan de camera ligt, dus dat de sensor niet op dezelfde afstand ligt als de "scherpstelsensoren" - bestaat dat woord? Ik ga er ook van uit - bij wijze van voorbeeld - dat ik scherp stel op de ogen, maar dat wegens FF het topje van de neus scherp is bij groot diafragma..)
Akkoord: de foute scherpstelling "valt niet meer op" bij klein diafragma. Maar is dat omdat alles (van voor de neus tot achter de oren) "even scherp" is als het puntje van de neus. Of wordt alles "even onscherp" als de ogen? En dat daardoor alles wat softer is dan het zou moeten? Want uiteindelijk ligt de sensor toch op de "verkeerde" afstand, en snijden de lichtstralen toch "op de verkeerde plaats" (net voor of achter de sensor), of het diafragma nu groot of klein is? Of klopt dat niet?

[dzumbo]

Re: Front- of backfocus en scherpte...

Scherptediepte moet je zien als een gebied: alle objecten die zich binnen dit gebied bevinden zullen aanvaardbaar scherp worden afgebeeld. De overgang van scherp naar onscherp is geleidelijk en het is niet zo dat je op een foto kan zeggen: deze pixel is scherp en die ernaast is het niet meer.
Voorbeeld: Met een 80mm lens fotografeer je een voorwerp dat zich op 2 meter afstand van de lens bevindt bij diafragma f/8.0. Stel dat het voorwerp een perfect ronde appelsien is met een diameter van 10 cm. Zolang de voorkant van de appelsien zich niet dichter dan 191 cm en de achterkant niet verder dan 210 cm van de camera bevindt, wordt hij scherp afgebeeld. Je kan dus de appelsien 9 cm verschuiven, zonder dat hij onscherp wordt. Op dezelfde manier kan dus ook het scherpstelvlak "onjuist" liggen zonder dat je het merkt. De appelsien die zich in het midden van dit gebied (191cm - 210 cm) bevindt zal iets scherper zijn dan een appelsien die zich vooraan of achteraan bevindt maar dit ga je amper merken en je moet al sterk uitvergroten om de verschillen te zien. Met klassieke nabewerking (verscherping) is het verschil al helemaal minimaal.
Voor de bepaling van de scherptediepte:

http://www.dofmaster.com/dofjs.html

[bartdevijfde]

Re: Front- of backfocus en scherpte...

Hartelijk dank voor de link!

[Katalin]

Re: Front- of backfocus en scherpte...

Scherptediepte moet je zien als een gebied: alle objecten die zich binnen dit gebied bevinden zullen aanvaardbaar scherp worden afgebeeld. De overgang van scherp naar onscherp is geleidelijk en het is niet zo dat je op een foto kan zeggen: deze pixel is scherp en die ernaast is het niet meer.
Voorbeeld: Met een 80mm lens fotografeer je een voorwerp dat zich op 2 meter afstand van de lens bevindt bij diafragma f/8.0. Stel dat het voorwerp een perfect ronde appelsien is met een diameter van 10 cm. Zolang de voorkant van de appelsien zich niet dichter dan 191 cm en de achterkant niet verder dan 210 cm van de camera bevindt, wordt hij scherp afgebeeld. Je kan dus de appelsien 9 cm verschuiven, zonder dat hij onscherp wordt. Op dezelfde manier kan dus ook het scherpstelvlak "onjuist" liggen zonder dat je het merkt. De appelsien die zich in het midden van dit gebied (191cm - 210 cm) bevindt zal iets scherper zijn dan een appelsien die zich vooraan of achteraan bevindt maar dit ga je amper merken en je moet al sterk uitvergroten om de verschillen te zien. Met klassieke nabewerking (verscherping) is het verschil al helemaal minimaal.
Voor de bepaling van de scherptediepte:
http://www.dofmaster.com/dofjs.html

Hoe ga je dan een groepsfoto maken van 13 man?
Allemaal moeten scherp op de foto.

[pol parasol]

Re: Front- of backfocus en scherpte...

Hoe ga je dan een groepsfoto maken van 13 man?
Allemaal moeten scherp op de foto.

Dat doe je met die 85mm ook niet op een afstand van 2 meter maar minstens op een meter of 5 - en volgens mij nog veel verder, of je neemt een lens met kortere brandpuntsafstand. Bij 85mm, 5 m en dezelfde f8 als diafragma heb je dan scherpte van 4,48m tot 5,66 m, zijnde een scherptediepte van 1,18 m.
Dat moet genoeg zijn om zelfs het dikste groepslid van voor tot achter scherp te krijgen.