'Spotmeting'

[wesley]

Hallo iedereen,
Kan iemand mij 'Spotmeting' eens tot in de puntjes uitleggen..

alvast mercikes

[Pieter G.]

Ik zal de aanzet geven - anderen kunnen dan bijsturen/aanvullen.

Bij spotmeting laat je de camera lichtmeting doen op een specifiek punt - hoe groot dat punt dan is, vraag ik me ook af, want ik heb geen exact beeld van hoe die sensoren aangebracht en geschikt zijn. Je kan dit toepassen in moeilijke lichtomstandigheden of om bepaalde effecten te creëren.

Hoe de rest van je foto belicht wordt, hangt af van wat je meet met de spotmeter. Meet je op iets donkers, dan zal een stuk van de foto wellicht sterk overbelicht zijn. Meet je op iets heel helders, dan zal een stuk van de foto weer onderbelicht zijn. Maar je kan dus ook een goed uitgebalanceerde belichting instellen met de spotmeter, namelijk als je belichting meet op een neutraal punt dat je als middentoon identificeert. Dat is meteen het moeilijkst om te doen en vraagt een beetje ervaring en vertrouwdheid met het toestel.


In de praktijk.

Het meest gebruikt is wellicht de spotmeting op een onderwerp in tegenlicht. Met andere meetmethodes zou de camera proberen een groot stuk van het detail van de achtergrond te behouden, maar dat kan niet als je het onderwerp correct belicht wil hebben. Dus doe je spotmeting op je onderwerp, met als gevolg dat de achtergrond overbelicht is. De dynamic range van je camera is nu eenmaal niet onbeperkt, dus je moet een keuze maken in de belichting, en in dit geval kies je voor het onderwerp en niet voor de achtergrond.

Tweede populaire gebruik sluit goed aan bij de challenge van deze maand. Je meet de belichting op een helder punt, laten we zeggen de zon bij zonsondergang, met als gevolg dat de heldere delen, hier de lucht, correct belicht zijn en de horizon en het landschap onderbelicht (dus als silhouet te zien zijn).

Maar de belangrijkste toepassing van spotmeting, voor mij dan toch, is dat je de belichting van een compositie heel exact kunt bijsturen. Stel dat je foto's maakt in de zoo, en je fotografeert een dier met een witte of een zwarte vacht. Dan zal je net iets meer detail in de vacht willen, zodat het geen effen zwart of wit vlak is. Bij "average" meetmethoden zou het goed kunnen, zeker bij helder weer, dat de helderste en/of donkerste tinten helemaal naar wit respectievelijk zwart gaan in het eindresultaat. Door met de spotmeter als het ware de middentonen aan te duiden, kan je kleine veranderingen in de belichting veroorzaken, zodat de zones die jij goed belicht wil zien, dat ook effectief zijn. Bij deze manier van werken komt de AE-lock uiteraard heel goed van pas.

Andere gevallen waarin je deze methode goed kan gebruiken:
- composities met zon- en schaduwpartijen (jij kiest wat het best belicht moet zijn)
- portretten bij felle zon (als je geen reflectiescherm hebt, geen fill flash gebruikt en toch het gezicht goed zichtbaar wil maken)
- eigenlijk alles waarbij je een keuze moet maken tussen helder of donker, omdat een deel van de foto onvermijdelijk buiten de dynamic range zal vallen

Heel veel van deze situaties kan je ook aan met een beetje kennis van belichtingscompensatie. Persoonlijk gebruik ik geen belichtingscompensatie, tenzij de camera/lichtmeter systematisch dezelfde "fout" (in mijn ogen dan) zou maken. (Bijvoorbeeld: als je kijkt naar Jaja's foto's met Sigma lenzen, zal je zien dat hij heel vaak -1EV instelt.)

Benieuwd naar wat anderen je gaan vertellen.

[Alfa Centauri]

De 10D meet Partial( 9% at center )....
( heb ik ook maar van Dpreview hoor )

In hoeverre verschilt "spotmetering" dan van bovengenoemde methode ???

Verder zie ik nog:

Center-weighted average
Dat stond op mijn E-20 ook, dus dat ken ik.

Maar dan:
Evaluative 35 zone

Is dit vergelijkbaar met ( voor de OLY-kenners ) ESP ???

[henkvw]

Pieter heeft het meeste al vrij nauwkeurig uitgelegd.

Ivm hoe groot die spot is : dat hangt van camera tot camera af. Bij de Canons is die cirkel nog vrij groot en ongeveer 9% van de totale beeldoppervlakte. Sommigen vinden daarom de Nikons op dat vlak beter omdat die maar 5% gebruikt bij spotmeting.
Bemerk dat de rest (91% bij Canon) van het beeld totaal geen invloed heeft op de belichtingsmeting. Bij Center Weighted heeft ook de centrale spot het meeste belang, maar daar wordt wel een deel van de rest van het frame mee in rekening gebracht. Bij Matrix meting wordt ten slotte het gehele frame evenveel in rekening gebracht. Er zijn overigens nog hopen geavanceerde algoritmen die ook rekening houden met contrast in de foto, afstand tot het onderwerp, etc...
Aansluitend op Pieter zijn tips nog de volgende courante truuk voor gebruik van spotmetering :
* meet op een wit voorwerp (of bvb sneeuw) en stel dan +2EV belichtingscompensatie in.
* meet op een zwart voorwerp en stel dan -2EV belichtingscompensatie in.

Henk

[henkvw]

Originally posted by Marc
In hoeverre verschilt "spotmetering" dan van bovengenoemde methode ???

Is hetzelfde. Elke fabrikant heeft een beetje zijn eigen terminologie.

Originally posted by Marc
Evaluative 35 zone

Dat is Matrix-meting : het frame wordt in hokjes verdeeld (in dit geval 35 zones) waarbij elk hokje afzonderlijk gemeten wordt. Een algoritme berekent dan de globale noodzakelijke belichting adhv de meetwaarden van alle hokjes.
BTW, is niet noodzakelijk een matrix-achtig rooster (van bvb 5 bij 7 rijen). Typisch zie je in het midden ook enkele cirkelsegment vormige zones ipv rechthoeken. Ik denk dat dat is omdat die segmenten ook gebruikt worden bij Spot en Center-Weight meting.

Henk

[Pieter G.]

Originally posted by Marc
De 10D meet Partial( 9% at center )....
( heb ik ook maar van Dpreview hoor )
In hoeverre verschilt "spotmetering" dan van bovengenoemde methode ???

Verder zie ik nog: Center-weighted average
Dat stond op mijn E-20 ook, dus dat ken ik.

Maar dan:
Evaluative 35 zone

De partial metering van de 10D is een "spotmeter voor de gewone man", zeg maar. Het blijft een meting van een gemiddelde, maar binnen een cirkel rond het centrale AF-punt. Spotmeting doe je op een nog veel kleinere oppervlakte. In de praktijk heb je dus met de spotmeter nog meer precisie, maar ook meer kans op fouten (omdat je bv. net naast het punt meet dat je eigenlijk wou meten).

Center-weighted average is dus een gemiddelde meting van het volledige beeld, maar waarbij het middenste zwaarder doorweegt.

Evaluative is ook een average. Het beeld wordt in verschillende zones (35?) verdeeld, en van elke zone wordt de ideale belichting gemeten. Vervolgens wordt er een gemiddelde gemaakt van al die zone-metingen. Vooral deze methode is weinig efficiënt als je met grote contrasten zit. De andere methodes bieden meer precisie en controle, en spotmeting in de eerste plaats.

[Phille]

kleine correctie, center-weighted werkt als volgt : in je viewer zit rond je centrale AF-punt een cirkel, deze cirkel omlijnt het vlak waarin je de meting doet met een 'gewicht' van 60 % en de rest v.h. beeld wordt gemeten aan 40%, maw het centrale vlak wordt tov de rest met een verhouding van 3/5 tot 2/5 gemeten.

het voordeel hier geeft een betere belichting als je moet werken met groothoek lenzen, zeg maar breder dan 28mm, anders zal de lucht die meestal klaarder is (licht intenser) dan het onderwerp de zaak doen overbelichten. Een ND of neutraal grijsfilter is hier ook heel goed van toepassing.

ook bij composities waar er sommige witte vlakken inzitten is CW metering interessanter dan evaluated of 3D matrix metering.

Spotmetering werd door Pieter al heel mooi in kaart gebracht en zit perfect in de lijn van hoe ik het gebruik ...

[henkvw]

Originally posted by Phille
kleine correctie, center-weighted werkt als volgt : in je viewer zit rond je centrale AF-punt een cirkel, deze cirkel omlijnt het vlak waarin je de meting doet met een 'gewicht' van 60 % en de rest v.h. beeld wordt gemeten aan 40%, maw het centrale vlak wordt tov de rest met een verhouding van 3/5 tot 2/5 gemeten.

Is dat niet hetzelfde wat Pieter zei ?

Originally posted by Phille
het voordeel hier geeft een betere belichting als je moet werken met groothoek lenzen, zeg maar breder dan 28mm, anders zal de lucht die meestal klaarder is (licht intenser) dan het onderwerp de zaak doen overbelichten. Een ND of neutraal grijsfilter is hier ook heel goed van toepassing.

Leuke tip ivm die lucht. Maar ik zie wel niet waarom dat specifiek voor breedhoek lenzen zou zijn. Ik denk dat onafhankelijk van de lens hetgeen je beschrijft toepasbaar is.
(En kleine vit-correctie : de lichtere lucht zal je onderwerp doen onderbelichten, niet overbelichten ).

Hmm... dat van die ND snap ik wel niet goed. Die ND filter zal alles, dus ook je onderwerp, verdonkeren. Dat zal dan ook niets verhelpen aan je spotmeting. Ik dacht altijd dat ND-filters alleen dienen om je sluitertijd te verlengen of diafragma te vergroten. Eigenlijk is een ND-filter dan bijna identiek aan het verlagen van je ISO. Zo kan je er voor zorgen dat je bij fel zonlicht toch nog het diafragma kunt openzetten om beperkte scherptediepte te hebben (zonder dat je tegen de 1/4000" sluitertijd-limiet aanbotst).
(Misschien bedoelde je een gradient filter ?)

Henk

[Phille]

heb me vergist Henk, is idd een gradient filter die de bovenste laag boven horizon inkleurt ... klopt ...

[wesley]

weer heel wat wijzer, mercikes allemaal.